Παραγωγή λόγου: ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΩΣ ΤΙΜΩΡΙΑ

Έχουμε και λέμε δεδομένα (και) από το σχολείο μου: Πρώτον: Τα φετινά μαθήματα ήταν να αρχίσουν, αν δεν με απατά η μνήμη, στις 7 του Σεπτέμβρη, αλλά λόγω κορωνοϊού η έναρξη των μαθημάτων έγινε τελικά στις 14 του μήνα. (Ένα το κρατούμενο: Μιας εβδομάδας χαμένα μαθήματα, χωρίς να υπάρχει καμμία κατάληψη.) 

Δεύτερον: Την Παρασκευή 11/9, κάπως αργά, διαδόθηκε από μέσα ενημέρωσης όχι πάντοτε αξιόπιστα ότι το υπουργείο εντέλλεται να κάνουμε μάθημα (κανονικότατο μάθημα, όχι «γνωριμία με τους μαθητές») τη Δευτέρα 14 του Σεπτέμβρη και, όσον αφορά τον αγιασμό, να περάσει απλώς ένας παπάς και να μας αγιάσει στα σβέλτα. Όμως ήταν όντως αργά, γιατί είχαμε ήδη ενημερώσει τους κηδεμόνες να στείλουν τους μαθητές στο σχολείο για να πάρουν βιβλία (μια διαδικασία που απαιτεί ώρα και προκαλεί σχετική αναστάτωση), να κάνουν δηλώσεις για τα τμήματα προσανατολισμού και ξένης γλώσσας που επιλέγουν, να αγιαστούν και να πάνε εις την ευχήν του Θεού. Έτσι και έγινε, αφού δεν υπήρχε δυνατότητα νέας επικοινωνίας με τους κηδεμόνες (πάμπολλοι θα έλεγαν ότι δεν είδαν – δεν άκουσαν) κι εξάλλου δεν είδαμε μέχρι να φύγουμε καμμία σχετική έγγραφη εντολή. (Δύο τα κρατούμενα: Βάλτε και μερικές απολεσθείσες διδακτικές ωρίτσες για ’κείνη τη Δευτέρα –καταλήψεως μη ούσης, εννοείται.)

Τρίτον: Την εβδομάδα από 14 (άντε, 15) Σεπτέμβρη είχαμε καθημερινά τετράωρο πρόγραμμα, αντί για εξάωρο ή και επτάωρο, διότι μας έλειπαν κάποιοι καθηγητές (γνωστό φυσικό φαινόμενο, κατ’ έτος επαναλαμβανόμενον). (Τρία τα κρατούμενα: Προσθέστε 8-12 χαμένες ώρες για κάθε τμήμα, λόγω καταλήψεως των καταλλήλων καρεκλών από όχι και τόσο προνοητικούς αρμοδίους.) 

Τέταρτον: Από τη Δευτέρα 21/9 μέχρι και σήμερα Τετάρτη έχουμε επτά ημέρες κατάληψης. (Το ξέρω, περισσεύει μία. Θα την δούμε παρακάτω.) (Τέσσερα τα κρατούμενα: Γράψτε επτά ημέρες απολεσθεισών ωρών διδασκαλίας με ευθύνη, εδώ, ακραίων, χαβαλεδιάρηδων, μπαχαλάκηδων μαθητών, ωθουμένων υπογείως από τεμπέληδες καθηγητές που έκαναν πως ξεροστάλιαζαν έξω από τα κάγκελα, ως είθισται.) 

Πέμπτον: Μία από τις μέρες της προηγούμενης εβδομάδας φέραμε νωρίς το πρωί ένα instrumentum mutum, κόφτην εις την καθομιλουμένην, σπάσαμε την αλυσίδα της αυλόπορτας, εκπορθήσαμε μπήκαμε καμαρωτοί στο σχολείο, ίνα πληρωθή το ρηθέν περί επιβολής του νόμου και της τάξεως. Δυστυχώς, οι ενυπάρχοντες μαθητές την έκαναν με ελαφρά πηδηματάκια και δεν πρόλαβαν να νιώσουν στις πλάτες τους τον πέλεκυ της δικαιοσύνης. Απ’ την άλλη, η περίφημη σιωπηλή πλειοψηφία (;) έμεινε επιδεικτικά απούσα. Αφιερώσαμε λοιπόν την υπόλοιπη εργάσιμη μέρα στη σύγκληση του «σχολικού συμβουλίου», όπου εκτός των άλλων έπρεπε να προτείνουμε στην ανωτέραν αρχήν τρόπους αναπλήρωσης των χαμένων διδακτικών ωρών της μίας, μέχρι τότε, ημέρας κατάληψης –αν και είχαν ήδη χαθεί πολλαπλάσιες ώρες. (Πέντε τα κρατούμενα: Άλλης μιας ημέρας μαθήματα χαμένα, καταλήψεως μη ούσης.) ― Εγκυκλοπαιδική ενημέρωση 1: Τσάμπα κόπος: Το επόμενο πρωί το σχολείο ήταν πάλι κατειλημμένο. ― Εγκυκλοπαιδική ενημέρωση 2: Προχτές Δευτέρα πλήθος μαθητών έκαναν συνέλευση στην αυλή και ενημερωθήκαμε αρμοδίως ότι υπερψηφίστηκε η συνέχιση της κατάληψης.

Συμπέρασμα: Βγάζω πάνω-κάτω απολεσθείσες ώρες 6,5 ημερών χωρίς κατάληψη και 7 ημερών με κατάληψη. Παρά τρίχα ισοπαλία. 

Σήμερα κατά το μεσημέρι μάθαμε (πάλι από ποικίλα μέσα ενημέρωσης, χωρίς να έχει σταλεί κανένα διοικητικό έγγραφο στα σχολεία) ότι η υπουργός παιδείας μίλησε για αναπλήρωση των διδακτικών ωρών που χάθηκαν ή θα χαθούν λόγω καταλήψεων με τηλεμαθήματα, με επιπλέον μαθήματα τα Σάββατα ή με ακύρωση σχολικών “περιπάτων” (που έχουν ήδη ακυρωθεί λόγω κορωνοϊού ― δεν θα το ‘ξερε, φαίνεται), είτε με όλα αυτά ανακατεμένα είτε χωριστά, ανάλογα με την περίπτωση… θα σας γελάσω, δεν καλοκατάλαβα. 

Δεν θέλω όμως τώρα να μιλήσω γι’ αυτούς τους τρόπους αναπλήρωσης αλλά για την αναπλήρωση καθαυτήν. Πρόκειται για αναπλήρωση ωρών που χάθηκαν αποκλειστικά λόγω μαθητικών καταλήψεων. Τι σημαίνει αυτό; Ότι μπορεί να χάνονται μαθήματα από ενέργειες των καθηγητών, της διοίκησης, του υπουργείου, του δήμου, και όποιου άλλου θεσμικού παράγοντος, αλλά δεν πειράζει, εμείς ξέρουμε τι κάνουμε. Αν όμως οι μαθητές, έστω και για μια μόνο μέρα, καταλάβουν το σχολείο τους (ωχ, τι είναι αυτό το «τους» στο συντακτικό; έχει γούστο να ’ναι κτητικό!), τότε αυτό είναι απαράδεκτο και πρέπει να βρεθούν τρόποι να γίνουν οπωσδήποτε οι διδακτικές ώρες που χάθηκαν. 

Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Μπορεί να σημαίνουν κάτι άλλο από το ότι η εξουσία χρησιμοποιεί το μάθημα ως τιμωρία; Η ίδια δεν τιμωρείται αν δεν φροντίζει για την επάρκεια σε διδάσκοντες ή αν δεν μεριμνά για την υγεία της σχολικής κοινότητας, αλλά οι μαθητές –όλα κι όλα– πρέπει να τιμωρηθούν . Και θα τιμωρηθούν κάνοντας μάθημα. Αυτό είναι το μήνυμα προς τους μαθητές: το μάθημα είναι τιμωρία. Καταλαβαίνει κανείς από τους «από πάνω» τι σημαίνει αυτό για το ελληνικό σχολείο, για την παιδαγωγική σχέση μαθητή-δασκάλου, για τις μαθητοκεντρικές μεθόδους διδασκαλίας, για…; (Βάλτε όποιο άλλο ηχηρό παρόμοιο θέλετε). 

σερ Μπάζιλ Ζαχάροφ

Μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση της πολυκύμαντης ζωής ενός Έλληνα Μικρασιάτη, που έγινε πασίγνωστος ως έμπορος όπλων. Αυτές είναι δουλειές!

Από την εποχή των πάμπλουτων, αλλά και ριψοκίνδυνων και ολίγον τυχοδιωκτών, Ελλήνων του εξωτερικού. Τέλη του 19ου και αρχές του 20ού αιώνα.

Από τον ιστότοπο «Σαν σήμερα». Κλικάρετε εδώ.

Ο Y. N. Harari για τον Α΄ Πόλεμο του Οπίου

Το πιο διαβόητο παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις εκτελούσαν τις προσταγές του χρήματος ήταν ο Πρώτος Πόλεμος του Οπίου, ανάμεσα στη Βρετανία και την Κίνα (1840-1842).

Στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, η βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών και διάφοροι βρετανοί επιχειρηματίες έφτιαξαν περιουσίες εξάγοντας ναρκωτικά, ιδίως όπιο, στην Κίνα. Εκατομμύρια Κινέζοι εθίστηκαν, γεγονός που εξασθένισε τη χώρα οικονομικά και κοινωνικά.

Η μοίρα του (Έλληνα) μετανάστη

Δύο αναρτήσεις από τον Ημεροδρόμο:

α) Τορόντο 1918: Ο βίαιος Αύγουστος. Το ρατσιστικό πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων μεταναστών. Όπου και το ντοκυμανταίρ «Violent August» του John Bury.

 

 

β) Τα πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων μεταναστών ας ταρακουνήσουν τη συνείδησή μας. Νότια Ομάχα, Τορόντο, Κάλγκουρλι, και οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής…

 

Όταν ο ιμπεριαλισμός προωθούσε τα ναρκωτικά

Από το the Press Project: Οι δύο «πόλεμοι του οπίου». εδώ

Άρθρο του Μιχάλη Γιαννεσκή.

Libido sciendi

Αντιγράφω από τη Συριακή Διαθήκη:

Ναρκωμένη από τόσα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος του αστυνομικού, από εκατοντάδες πεζές έρευνες, η libido sciendi του Σαρφατύ ξυπνούσε ξαφνικά. Μόνο όποιος υπήρξε επιστήμονας ή ερευνητής είναι σε θέση να καταλάβει τα δεινά που μπορεί να επιφέρει η libido sciendi, η επιθυμία για γνώση, η περιέργεια που είναι ο κινητήρας της μάθησης. Μια μουσουλμανική παροιμία από την Αφρική λέει ότι σε τούτον τον πλανήτη υπάρχουν δύο ακόρεστα πλάσματα: ο επιστήμονας και ο φιλάργυρος.

Όταν αυτή η επιθυμία κυριεύει ένα άτομο, είναι πιο ισχυρή από την πείνα ή τον ύπνο, τις ανέσεις ή τη μοναξιά· μετακινεί βουνά. Στην ιστορία των επιστημών, πασίγνωστες περιπτώσεις, από τον Αριστοτέλη ώς το ζεύγος Κιουρί, αποδεικνύουν ότι τούτη η επιθυμία, αν τεντωθεί σαν χορδή τόξου,
μπορεί να κάνει τον επιστήμονα να καταστρέψει την υγεία του, να εγκαταλείψει τη σταδιοδρομία του, να παρατήσει την οικογένειά του, να χάσει την περιουσία του, ακόμα και την ελευθερία ή τη ζωή του.

Διότι, για να ανακαλύψεις έναν νόμο ή μια αρχή που διέπει τον κόσμο, για να καταλάβεις πώς λειτουργεί ένας πολιτισμός ή μια διανοητική ικανότητα, πρέπει να συνδυάσεις τόσα γεγονότα, να δοκιμάσεις τόσες διατυπώσεις, να αντιμετωπίσεις τόσες προκαταλήψεις, που μόνο ένα αρχαϊκό ένστικτο, μια σκοτεινή και ακόρεστη παρόρμηση μπορεί να το κάνει. Μια δύναμη που αδιαφορεί για την ακεραιότητα και την ευτυχία εκείνου που είναι δέσμιός της.

Barouk Salamé, Η Συριακή Διαθήκη, μτφρ. Γιάννης Καυκιάς, εκδ. Πόλις, Αθήνα 2016, σ. 261-262.

Εἷς Ἀθηναῖος χρυσοθήρας

Για τις μετοχές της εταιρείας του Λαυρίου (19ος αιώνας).

Απόσπασμα από το εκτενές διήγημα του Μιχαήλ Μητσάκη «Εἷς Ἀθηναῖος χρυσοθήρας».

Μιχαήλ Μητσάκης

Αἱ ἐξομολογήσεις τοῦ ἰδίου καὶ αἱ νεώτεραι αὗται περὶ Μεγγλίδου πληροφορίαι τοῦ Παναγιώτη δὲν ἦσαν βεβαίως φύσεως ὥστε νὰ μοῦ ἐμπνεύσουν μεγάλην πεποίθησιν περὶ τῆς ἐπιχειρήσεως ἣν μοῦ ἐπρότεινεν ἢ τοὐλάχιστον περὶ τῆς σοβαρότητος τοῦ ἀτόμου του, ἔσχον ὅμως ὡς ἀποτέλεσμα ν᾽ ἀναζωογονήσωσιν ἐν τῷ πνεύματί μου ὁλόκληρον ἐποχὴν νεκράν, νὰ ἐξεγείρουν πλῆθος ἀναμνήσεων ἐξαλειφθησῶν, λησμονηθεισῶν ἐντυπώσεων, εἰκόνων αἵτινες εἶχον ἐκλίπῃ τῆς διανοίας μου, γεγονότων ἅτινα εἶχον διαγραφῇ ἀπὸ τῆς ἀντιλήψεώς μου.

Μια περίπτωση αποικιοκρατίας: Ο Λεοπόλδος Β΄ του Βελγίου και το Κογκό

Από τη Μηχανή του Χρόνου: 10.000.000 Κογκολέζοι θύματα της αποικιοκρατίας στα χρόνια του βασιλιά του Βελγίου Λεοπόλδου Β΄. Κείμενο, φωτογραφίες και ένα βίντεο του BBC.

 

Ο Χάιντριχ για τον αθλητισμό και την εκπαίδευση

Laurent Binet, HHhH. Ένα βιβλίο για τον Χάιντριχ, ανώτατο στέλεχος των SS και κυβερνήτη της κατεχόμενης Τσεχίας. Ο και «χασάπης της Πράγας» αποκαλούμενος σκοτώθηκε από Τσεχοσλοβάκους αντιστασιακούς.

Απομονώνω ένα απόσπασμα:

Στις 4 Φεβρουαρίου 1942, ο Χάιντριχ εκφωνεί τον παρακάτω λόγο, ο οποίος με ενδιαφέρει διότι αφορά την αξιότιμη συντεχνία στην οποία ανήκω κι εγώ:

«Είναι σημαντικό να δώσουμε ένα μάθημα στους Τσέχους εκπαιδευτικούς, διότι η συντεχνία τους είναι μια δεξαμενή για
τους εχθρούς μας. Πρέπει να τους αφανίσουμε και να κλείσουμε τα λύκεια της Τσεχίας. Βεβαίως, θα πρέπει να βρούμε άλλα μέρη όπου η μαθητιώσα νεολαία της Τσεχίας θα εκπαιδευτεί εκτός σχολείου, ώστε να την απομακρύνουμε απ’ αυτό το κλίμα ανατροπής και αναρχίας. Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο μέρος γι’ αυτό από τα γήπεδα και τα γυμναστήρια. Με τη φυσική αγωγή και τον αθλητισμό, θα εξασφαλίσουμε ταυτόχρονα την ανάπτυξη, την αναμόρφωση και τη μόρφωσή τους.»

Ο Μπινέ κάνει στη συνέχεια τρεις παρατηρήσεις. Αντιγράφω τις δύο τελευταίες: 
«2. Η τιμή του συστήματος εθνικής Παιδείας όντως διασώθηκε από τους καθηγητές, οι οποίοι, ό,τι κι αν πεις γι’ αυτούς, ρέπουν πάντα προς την αναρχία, και αξίζει να τους απονείμει κανείς τα εύσημα γι’ αυτό. 3. Ο αθλητισμός, όπως κι αν τον δεις, είναι μια φασιστική μαλακία.»

(Laurent Binet, HHhH (Himmlers Hirn heisst Heydrich), μτφρ. Γιώργος Ξενάριος, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 2015, σ. 238-239.)

Αφιερωμένο σε όσους σήμερα θα δουν προσηλωμένοι κάποιον «μεγάλο τελικό».

 

Ανεπιθύμητοι πρόσφυγες

Του Τάσου Κωστόπουλου στην Εφημερίδα των Συντακτών, 17 Απρίλη 2016: εδώ

Πώς το ελληνικό κράτος του 1922 εμπόδιζε τους Έλληνες της Μικράς Ασίας να έρθουν στην Ελλάδα ενώ η «καταστροφή» ήταν ορατή.